بررسی اثر درمان فراشناختی در افزایش عزت نفس و کاهش پرخاشگری نوجوانان بزه کار

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان¬ های فراشناختی فردی در افزایش عزت نفس و کاهش پرخاشگری نوجوانان بزه کار بود. بدین منظور، 40 نفر از نوجوانان بزه کار مراکز اصلاح و تربیت شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نظامدار در دو گروه تصادفی (گروه درمان فراشناختی و گروهِ کنترل) با حجم مساوی (20 نفر) قرار گرفتند. با بهره گیری از آزمون های عزت نفس کوپر اسمیت و پرخاشگری باس و پری و مصاحبه سازمان یافته، توسط روان شناس بالینی، در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام یافته روی داده ها نشان داد: الف) درمان فراشناختی در کاهش پرخاشگری فیزیکی و کلامی نوجوانان اثر بخش بوده است. ب) درمان فراشناختی بر افزایش عزت نفس اجتماعی و خانوادگی نوجوانان اثر بخش بود. ج) میزان اثر بخشی درمان فراشناختی در کاهش پرخاشگری در مقایسه با افزایش عزت نفس، بیشتر بوده است. این مداخله ها با جایگزین کردن الگوهای سازگاری رفتاری و شناختی در فرد، به وی امکان می دهد که از خزانه رفتاری گسترده ¬تر و مناسب تر در مواجهه با موقعیت برخوردار باشد و در واکنش به مسائل با برنامه ریزی و آینده نگری عمل کند. بنابراین، با استفاده از مداخلات روان¬شناختی به ویژه مداخلات فردی می¬توان عزت نفس نوجوانان بزه کار را افزایش داده و از میزان پرخاشگری آنان کاست.